3 Kasım 2025 Pazartesi

Stannous Chloride, Potassium Bichromat, Natrium Thiosulfuricum, Cremortartaro Solubile, Magnesium Sulfat

Grup halinde kimyasallar.

Bu yazıda Prof.Ateş Arcasoy'un ailesi aracılığıyla arşivimize intikal eden beş farklı kimyasal hammaddeyi kısaca tanıtacağım. Magnezyum sülfat haricinde, üretici firmaların orijinal şişelerinde muhafaza edilerek günümüze dek ulaşmış bu kimyasalların tümünün, seramik sektöründe yaygın olarak kullanılan hammaddeler olmadığına, yazının ilerleyen kısımlarında değineceğiz. Bu durumu, şişelerdeki kimyasal hammaddelerin kullanılmışlık durumlarına ve şişelerdeki kalan miktarlarına bakarak da söylemek mümkün. Özellikle potasyum bikromat şişesi neredeyse boşalmış durumda ve bu kullanım sıklığından, şişe etiketinin ne denli yıprandığını kavrayabilmek mümkün olmakta.

Stannous Chloride

Stannous Chloride: Kalay(II) klorür ya da stanit klorür, SnCl2 formülüne sahip, beyaz/renksiz katı kristal, güçlü bir indirgeyici maddedir, suda çözünür. İndirgeyici ajan olarak özellikle özel sırlarda (Cassius Moru  testi gibi reaksiyonlarda altın bileşikleriyle mavi renk verir) veya indirgeme atmosferi gerektiren renklerin (örneğin bakır kırmızısı gibi) geliştirilmesinde dolaylı olarak kullanılabilir. Opaklaştırıcı / parlaklık verici olarak, bazı seramik sırlarda iletken kaplama ve parlaklık sağlamada kullanılır. Üretici: Thomas Tyrer & co., ltd., Stratford, London, England, kobalt cam şişede (y:19,3 cm. Ø:8,5 cm.), ağzı hiç açılmamış ve kullanılmamıştır.

Potassium Bichromat

Potassium Bichromat: Potasyum dikromat olarak da bilinir, K2Cr2O7 formülüne sahip, kokusuz, turuncu ila kırmızı renkte, katı kristaldir, güçlü bir yükseltgeyici maddedir, oldukça aşındırıcı, toksik ve kanserojendir (çok dikkatli kullanım gerektirir), suda çözünür. Seramiklerde ve porselenlerde krom (Cr) elementi, yeşil, kırmızı, kahverengi gibi renkleri oluşturmak için önemli bir kaynaktır. Bikromat formu genellikle sır altı veya sır içi boya maddesi olarak kullanılır. Üretici: Thomas Tyrer & Co., Ltd., Stratford, London, England, kobalt cam şişede (y:19,3 cm. Ø:8,5 cm.).

Natrium Thiosulfuricum

Natrium Thiosulfuricum: Sodyum Tiyosülfat Na2S2O3+5H2O formülüne sahip, beyaz kristal tozdur, suda iyi çözünür, hiposülfit olarak da bilinir, zayıf zehirli sayılır. Güçlü bir indirgeyici ajandır. Seramik proseslerinde klor giderme veya bazı istenmeyen oksitlenmiş bileşikleri indirgeme amaçlı dolaylı veya yardımcı bir kimyasal olarak kullanılabilir. Üretici: E. Merck Darmstad, 250 gr. amber cam şişede (y:13,3 cm. Ø:6,1 cm.)

Cremortartaro Solubile

Cremortartaro Solubile: Tartrato borico-potassico, potasyum bitartarat, krem tartar KC4H5O6 formülüne sahip. Zehirsiz, beyaz toz / granüldür, hafif asidik tadı vardır, suda kısmen çözünür, kararlı bir pH tamponudur. Gıda (hamur işleri), tekstil (mordan), medikal (3.sınıf reçetesiz ilaç, müshil, idrar söktürücü, rektal fitil, hormonal olmayan Phexxi bileşeni) temizlik maddesi üretiminde kullanılan, yüksek sıcaklıklarda refrakter özellik gösteren potasyum kaynağıdır, seramik sektöründe pratikte yaygın değildir. Bu yüzden şişe hiç açılamamış ve içindeki kimyasal kullanılmadan, ağzındaki mühürle birlikte koruna gelmiştir. Üretici: Carlo Erba SA Milan, Türk Kodeks 1930. Renksiz şeffaf cam şişede (y:15,9 cm. Ø:6,6 cm.).

Magnesium Sulfat

Magnesium Sulfat: MgSO4 formülüne sahip, Magnezyum Sülfat, İngiliz tuzu, epsom tuzu. Beyaz kristal veya toz, acı ve tuzlu tadı olan, suda çözünür. Özellikle döküm çamurlarında çamurun viskozitesini ve akışkanlığını kontrol etmek, süspansiyonu floküle (topaklanmaya meyilli) hale getirmek ve askıda kalmasını sağlamak için kullanılır. Bağlayıcı özelliği ile tuğla ve kiremit gibi ekstrüzyon veya presleme ile üretilen seramik ürünlerin ham mukavemetini artırmak için bağlayıcı veya yardımcı bağlayıcı olarak kullanılabilir. MgO Kaynağı olarak yüksek sıcaklık uygulamalarında ateşe dayanıklılık ve seramiklerin yapısını iyileştirme amaçlı kullanılabilir. Zeynep Kamil Hastahanesi Laboratuvarı etiketli, renksiz şeffaf cam şişede (y:13,5 cm. Ø:6,7 cm.).

Katkı ilgi ve destekleri için Arcasoy  ailesine şükranlarımızı sunarız. Özgün fotoğraflar ve metin izinsiz kullanılamaz.