31 Aralık 2025 Çarşamba

Ali Avni Çelebi Çömlekçi Tablosu

Ali Avni Çelebi Çömlekçiler Tablosu, 90x115 cm.

Instagram'da gördüğüm, akabinde araştırıp İstanbul Antik Sanat'ın internet sayfasında 29 Ekim tarihinde tamamlanmış olan bir müzayede sayfasında yer alan aynı eser, oldukça ilgimi çekti. Tabloda yer alan çömlekçi atölyesi betimlemesinden yararlanıp yapay zeka kullanarak bu eserden esinlenerek, daha başka neler yapılabilir düşüncesine sevk etti beni. Ali Avni Çelebi'nin "Çömlekçi" tablosunda resmin merkezinde yer alan çömlekçi, kullanmış olduğu çömlekçi çarkının yapısı itibarıyla, Avanos'lu bir çömlekçiyi betimliyor olsa gerek. Bu konuyu yapay zekaya sorduğumda, hatta Prof.Güngör Güner'in kitabını referans olarak gösterdiğim halde, YZ resmi analiz ederek, doğru bir bilgi üretemedi. Bu sonuç, ressamın tablosunun oldukça ekspresif bir üslupta betimlenmiş ve gerçekten geleneksel Avanos çömlekçiliğine dair olası verilerin çok somut olmasından kaynaklanıyor oluşuydu.

Aşağıda farklı istemlerle oluşturduğum yeni varyasyonlar her ne kadar keyifli görünseler de, yağlıboya tablo, yağlı boya tablodur. Yıllar önce bilgisayar dersi aldığım hocam Prof.Süleyman Belen bir dersinde, yurt dışında yeni çıkan özel bir yazıcı aracılığıyla basılan dijital görüntülerin, özgün birer sanat eseri olarak kabul edilmeye başlandığını aktarmıştı. Sene 1997 olmalı, o yazıcının marka ve modelini hatırlayamıyorum. Her şeye rağmen bu görselleri çok daha yeni teknolojiler kullanan yazıcılardan birisiyle bastırıp, kendimi bir ressam gibi hissetmenin mümkün olabilmesi, bana hala tartışmalı gelmekte.

Avanos'lu Çömlekçi, 2025, Fatih Karagül&Gemini AI

Aşağıdaki resimlere dikkat edilirse, AI tarafından üretilen çömlekçi çarkları sorunludur. Yaptığım denemelerde, Shimpo marka elektrikli tornanın internette yer alan görüntülerini referans alan yazılıma, sade bir çarkı görselleştirmek oldukça sıkıntı verici olsa da, Avanos tipi çarkı görselleştirmede tam tersi çok kolay oldu. Muhtemelen bu süreçte, internette yer alan Avanos çömlekçi çarkı görüntülerinin bol sayıda yer alması neden olduğunu var sayıyorum.

Çömlekçi, 2025, Fatih Karagül&Gemini AI

Çömlekçi, 2025, Fatih Karagül&Gemini AI

Çömlekçiler, 2025, Fatih Karagül&Gemini AI

Kaynaklar.

https://www.instagram.com/p/Cl50Pe2sL7r/

https://www.istanbulantiksanat.com/urun/7349465/ali-avni-celebi-1904-1993-comlekci-imzali-tuval-uzeri-yagliboya-90-x-115