El Sanatları Şenliği, Çanakkale Halk Bahçesi’nde 12 Haziran 2004 tarihinde Çanakkale merkez, ilçe ve köylerde üretimi yapılan zanaat ürünlerinin durum tespiti, teşhiri ve paylaşımı ile gerçekleşti. Çok değerli köy muhtarları aracılığıyla yerel üreticiler, belediyelerimizin sağladığı araçlarla şenlik alanına bir gün öncesinden taşındı. Standlar kuruldu. Maksat halka halk aracılığı ile unutulanları hatırlatmak, yok olmakta olan kültür mirasımıza sahip çıkabilmekti. Öğrenmek, hatırlamak, aktarmak, paylaşmak önemliydi ve bu şenlik sayesinde bunlar başarılabildi. Kendi adıma Çanakkale'deki seramiğin Akköy ve merkz ile sınırlı olmadığını öğrenmek çok önemli, düşündürücü ve ufuk açıcıydı. 2001 yılında Öğr.Gör. Ayşe Güler'in hazırlayıp sunduğu bildirisindeki, Yaveller çömlekçilerinden canlı seramik üretimini izlemek, tam bir hazine değerinde idi.
El sanatları denildiğinde, çömlekçilik Çanakkale kentine adını veriyor olması hasebiyle belki de en ön sırada. Fakat diğer zanaat türleri de göz ardı edilmemelidir. Kentte üretimi yapılan her türlü iş koluna ait yan ürünlerin değerlendirilebildiği ve tamamen ihtiyaç için üretilen dokumacılık, dericilik, sepetçilik, çancılık, kaşıkçılık, kıspetçilik gibi zanaatlar, insan hayatı için hep gerekli olmuş ve hayatı kolaylaştırmış ürünlerdir. Tabi tarım ve hayvancılık ne kadar varsa, o kadar hammadde var, o kadar da ürün çeşitliliği var. Ne yazık ki gelişen teknoloji ile yenilenen yeni materyaller ve yöntemler, artık el dokuması kumaş kilim ve halı, hasır sepet, tahta kaşık, bakır çan kullanmayı gereksiz kılıyor, belki de kıspet ustasının gerekliliğini sorguluyor. Gerçek ise bu zanaatları üreten insanların yok olmasına tanık olmamız. Seramik de bundan nasibini alıyor tabi. Çanakkale için seramik üretimi içler acısı durumda. Bu şenlikte gördük ki gelecek nesillere nitelikli ustalar yetiştirecek bir usta bu kentten henüz çıkmamış durumda. Umudumuz üniversitemizde yetiştirdiğimiz seramik ve el sanatları öğrencilerinde.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi El Sanatları Araştırma ve Uygulama Merkezi olarak “Çanakkale Yöresi Geleneksel El Sanatları Şenliği” düzenlenmiştir. Bu etkinliğin seramik adına önemi, geleneksel sanatlar alanında eserlerin şenlikte yer alıyor olmasının yanı sıra, şenliğe katılan seramik üreticilerinin düzenlediği canlı performansların da gerçekleştirilmesiydi. Çan Yaveller, Ezine Akköy ve Eceabat'lı ustaların atölyelerinden gelen seramik ürünler sergilendi. Üreticiler şenlik alanında hazır bulundu, kendilerine yöneltilen soruları yanıtladı. Bu üreticilerin tanıtılarak var olan değerler anlamında önemlerinin vurgulanması şenliğin önemli hedeflerinden biriydi. Yerel üreticilerin yanı sıra Çan M.Y.O. Seramik programı öğrencileri, G.S.F.Seramik Bölümü öğrencileri de gerçekleştirdikleri canlı performanslarla şenliğe renk kattılar. Geleneksel Çanakkale Seramiklerini Yaşatma Derneği ve ÇASEM olarak şenlikte üretilen seramiklerin sergilenmesi ise sırlı seramiklerin şenlikte yer alması adına önem arz etmektedir. Şenliğin resmi açılışına katılan Çanakkale Belediye Başkanı, Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Ali Osman Öztürk, Prof. Dr. Suzan Erbaş, Prof. Dr. Ali Özpınar, Rektör Danışmanı Prof. Dr. Osman Demircan standlarda incelemelerde bulundu. Şenlikte, Prof. Aydın UĞURLU, Yrd. Doç. Belgin Pekpelvan, Yrd. Doç. Fatih Karagül, Öğr. Gör. Ayşe Güler, Öğr. Gör. Eşref Bülent ve Uzm. Berrin Kayman düzenlenen ‘Çanakkale Yöresi El Sanatları Projeleri’ panele katıldılar. Bu panelde halk ile karşı karşıya diyaloğa geçen akademisyenler, üreticilerin sorunları dinleyerek çözüm bulmaya çalıştılar. Tespit edilen en önemli sorunun ise ürünlerin pazarlanması olduğu belirlendi ve olası çözüm önerileri üzerinde duruldu. Şenlik kapsamında Yrd. Doç. Fatih Karagül “Çanakkale Seramiklerine Genel Bakış” ve Uzman Berrin Kayman “Merkez Seramik Projeleri”, konulu poster bildiri sundular.
Şenlikten seramik alanında çıkan sonuçlar şöyledir.
-Geleneksel Çanakkale çömlekçiliği, yok olmaya yüz tutmuş bir zanaat ve kültür mirasıdır.
-Geleneksel Çanakkale çömlekçiliğinin ihtiyaç duyduğu kentteki hammadde kaynakları kullanılamamaktadır.
-Geleneksel Çanakkale çömlekçiliğini gelecek kuşaklara aktaracak çırak, kalfa ve ustalar yetişmemektedir.
-Adını seramikten alan "Çanakkale" seramik adına yerel yönetimler tarafından yeterince önemsenmemekte ve desteklenmemektedir.
-Onsekiz Mart üniversitesi Güzel sanatlar Fakültesinin Seramik ve El sanatları bölümleri, ÇASEM ve ESAM, genç ve yetersiz kadrosu ile Geleneksel Çanakkale çömlekçiliği ve seramiğini yaşatıp tanıtabilmek için adımlar atmayı başarabilmiştir.
-Çan'daki geleneksel çömlek üretimi göz ardı edilmiş durumdadır, bu konu üzerinde daha çok çalışılmalı, araştırmalar, projeler ve tezler hazırlanmalıdır.
-Geleneksel Çanakkale Seramikleri derneği kurucuları Asuman Bahar, Asuman Koçyiğit, Mahnur Uğur, Göksel Sevim, Perihan Mut, Berrin Kayman ve tüzüğü hazırlayan dernek üyesi Fatih Karagül, gelecekte bu kent için çok önemli bir adım atmışlardır.
-Gelecekte kent genelinde seramiğe olan ilgi, önem ve desteğin artması, bu kenti ulusal ve uluslararası alanda üst sıralara taşıyabilme potansiyeline sahiptir.
Tamamen gönüllü çabalarla gerçekleştirilen bu şenliğin yarınlara faydalı olabilmesi umuduyla.....
