Ne Olacağım?

70'li yıllarda Gelişim Yayınlarının çıkarmış olduğu ve bizim kuşağın kütüphanelerinde bulunduğunu bildiğim önemli ansiklopediler yer alırdı. Bu ansiklopedilerden biri ise çocuklar için çok önemli temel bilgileri içermesi bakımından çok değerli idi. Fasiküllerinden biri "Ne Olacağım" adını taşıyan yayın, o gün için temel sayılabilecek 500 meslek hakkında, görsellerle desteklenerek çocukların anlayabileceği bir dille yayınlanmıştı. Burada yer alan maddelerden 3 tanesi ise şu anki mesleğimizin konusunu oluşturan seramikçiler için, nostaljik gelebilecek bilgiler içermekte.

Geçmişe baktığımda, meslek olarak seramikçiliği seçeceğimi o günlerde belirlemem tabi ki imkansızdı. Fakat şu an, doğru bir tercih yapmış olmaktan dolayı çok mutluyum. Hele ki insan sevdiği işi yaptığında, aslında hiç çalışmadığını fark ediyor. Güzel olan da bu. Günümüzde sürekli kurslara, dershanelere giden ya da özel ders alan gençleri gördükçe, özellikle de ilk okul düzeyinde olanları, yarış atı misali sınav heyecanı yaşayanlara, hep aynı tavsiyeyi veriyorum.

"Gerektiği kadar öğren ve çalış". Ben hayatım boyunca sınavlar da dahil, zorunlu durumlar için hep bunu uyguladım. Sevdiklerim ve zevk aldıklarım için ise "Üstüne düşerek, yorulana dek çalış". Gençlere de tavsiyem bu yönde. 

Herkes doktor ya da mühendis olmak zorunda değil. He ne kadar ansiklopedi kapağında yer alan bir çocuk doktor görüntüsü yer alsa da, bu uygulamanın da, zihni etkileyen bir yöntem olduğunu düşünüyorum.

Aşıklı Höyük'te10 bin yıl önce ilk beyin ameliyatı (trepanasyon). Kaynak

Düşünün bir kere; neolitik çağ insanı için ebeveynler çocuklarına ne tavsiye ediyordu acaba? "Doktor ol çocuğum, bak Çayönü ve Aşıklıhöyük'te trepanasyon  yapıyorlarmış cerrahlar, sen de onlar gibi ol, çok kazanırsın!" ya da, kafatası delmek için gerekli dilgileri yapan taş yontma ustasına, "uçlar Hasandağ obsidyeninden olsun, onlar daha hassas" diyen bir zamane cerrahı mı? Hiç sanmıyorum.

Aşıklıhöyük'te kullanılan cerrahi obsidyen dilgiler. Kaynak:

Ebeveynler bence çocuklarının çömlekçi olmalarını isterlerdi. Günlük ihtiyaç duydukları tüm kap kacaklar, tapındıkları tanrı ve tanrıçalarının suretleri maalesef bu günkü gibi CNC de 3 boyutlu şekillendirilmeye başlamamıştı henüz. Tabi ki pek çok sulak alan kıyısında doğup gelişen antik çağ toplumlarında, çömlekçilerin önemli bir yeri olmalıydı.

Klozomenai'de bulunmuş seramik lahit, İzmir arkeoloji müzesi (Fotoğraf: Fatih Karagül)

Mezarlarını bile seramik lahitler ya da küplerden oluşturmuş Anadolu halkı ile aynı coğrafyada yaşayan bizler, bir zamanlar tuvalet kağıdı yerine seramik diskler ile ile temizlendiğimizi bile bilmezken, gelecekte tabi ki çocuklarımıza "aman çocuğum doktor ol, iyi para kazanırsın, hayatımız kurtulur" derken, antik çağ beyin cerrahlarının operasyonlarını para için değil de, yalnızca insan hayatı için gerçekleştirdiklerini, toplumuzun ne kadarı bilebilecekti?

Küp mezar (pithos), İzmir arkeoloji müzesi, (Fotoğraf: Berrin Kayman)

Kaynakça

-Monlau , S., Monlau, G., Monlau, P., “Ne olacağım, 500 Meslek”, Baskan Yayınları, İstanbul, 1974
-Hasan BAHAR, Hatice Gül KÜÇÜKBEZCİ (2018), "NEOLİTİK ÇAĞ’DA KONYA’DA TİCARET" Konya Kitabı XVI, 1.Cilt, KTO Karatay Üniversitesi ve Konya Ticaret Odası, Konya, s.33-40
-Nalan Damla Yılmaz Usta (2015), "Antik insanın sosyokültürel yaşamını yansıtan bazı diş ve iskelet sistemi anomalileri" International Journal of Social Sciences and Education Research, Volume I (2), s.551
-Serdar ASLAN (2013), "KLAZOMENAİ LAHİTLERİNİN ÜRETİMİ DOĞRULTUSUNDA GELİŞTİRİLEN SERAMİK PİŞİRİM YÖNTEMLERİ" Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İZMİR
-Tuncay ERCAN vd. (1990), "KUZEYBATI ANADOLU OBSİDİYEN BULUNTULARININ KAYNAK BELİRLEME ÇALIŞMALARI" Jeoloji Mühendisliği, Mayıs, s.19-32
-Süheyla Melike ZEREN-HASDAĞLI (2014), "İZMİR ARKEOLOJİ MÜZESİ’NDEKİ 2724 NUMARALI KLAZOMENAİ LAHİTİ", Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 7, Ocak, s. 157-181
http://www.hurriyet.com.tr/10-bin-yil-once-ilk-beyin-ameliyati-yapilan-kaf-40920902

http://seyfullahdemir.com/anadoluda-yapilan-beyin-ameliyatlari/

https://www.cnnturk.com/kultur-sanat/iste-10-bin-yil-once-ilk-beyin-ameliyati-yapilan-kafatasi