Seramikçiler için ilginç sayılabilecek alternatif pişirim yöntemlerinden biri olan Obvara pişirim tekniği, temelde redüksiyon ile görsel etki elde etmeye dayanmaktadır. Temelde sırsız pişirim (naked clay) teknikleri bünyesinde değerlendirilmelidir. 19-20 yy. da başlayan ve Baltık (Beyaz Rusya) rakusu da denen bu pişirimde yüzeyde sır kullanmadan ham bisküvi olmuş seramik parçalar, 750-1000 santigrat dereceye ulaştığında fırından çıkartılarak 5-10 sn arası özel bir solüsyona daldırılmaktadır. Ardından temiz su ile şoklanarak süreç sonlandırılır. Redüksiyon süresince etkilerin belirginleşmesi, renk tonlarının oluşması, seramik parçanın fırından çıkarılarak solüsyona daldırıldığı ısı ve solüsyonun karışımı ile bağlantılıdır. SIcak formun ilk solüsyonla temas ettiği anda oluşan sıçrama etkileri, görsellikte temeli oluşturur. Elde edilecek etkileri kontrol edebilmek çok mümkün değildir. Raku pişirimi ile kıyaslandığında, görsel etkilerin eldesi tesadüflere daha çok bağlıdır. Raku pişiriminde redüksiyon için katı yanıcılar kullanılırken (talaş, çam iğnesi, naftalin, şeker, vs) obvarada ise, solüsyon içinde yer alan organik yanıcılar devreye girmektedir. Farklı reçetelerde hazırlanabilen solüsyonlarla, sarıdan, beje, kahveden siyaha dek farklı renkler elde edilebilmektedir. Görsel zenginliğin düz yüzeylerden ziyade, rölyefli alanlarda daha belirgin olduğu gözlenmiştir.
Tüzüm Kızılcan tarafından 29 Eylül - 10 Kasım 2015 Tarihleri arasında düzenlenen 2. Kuşadası Sanat Kolonisi seramik çalıştayında, Toygan Eren ve Metin Ertürk tarafından gerçekleştirilen pişirimlerde olumlu sonuç veren solüzyon karışımı ve elde edilen sonuçlar aşağıda yer almaktadır.
Obvara Solüsyonu: 8-10 lt. su, 1 Kg. un, 1 lt. süt, 100 gr. maya. Hazırlanan solüsyon 1 ila 3 gün arası mayalanmaya bırakılmalıdır. Bu karışıma şeker de eklenebilmektedir. Reçetede görüldüğü gibi maya şeker ile beslenerek daha aktif bir hale gelmekte, solüsyonu dinlendirme süresi uzadıkça mayalanma artmakta ve solüsyonun etkisinde o derece değişkenlikler elde edilebilmektedir. Sıcak formların solüsyona daldırılma şekillleri de, elde edilmesi beklenen etkilerde belirleyicidir. Formun, dikey ya da yatay olarak solüsyona daldırılması, formun yayvan veya kapalı bir form olması, kapalı formlarda ağız açıklığının ölçüsü gibi pek çok değişken sonuçlarda özellikle de formların çatlamasında etkendir. Bu nedenle denemelerle elde edilecek deneyimin, sonuçlarda büyük etkisi olmaktadır. Önemli bir püf noktası belirtmek gerekirse; açık renkli çamurlarda daha iyi görsel etki elde edilmektedir. Kırmızı ve şamotlu çamurlar açık renk astarla kullanılabilir. Termal şoklara dayanıklı çamurlar tercih edilmelidir. Terra sigilata yüzeylerde çok farklı sonuçlar alına bilmektedir. Sagar pişirimi ile birlikte obvara kullanılabilir. Yalnlız sagar etkilerinin yok olmaması için obvara pişiriminin daha düşük sıcaklıkta gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Çalıştıkça, farklı denemeler ve pişirim yöntemleriyle kombine edildikçe çok değişken sonuçlar elde edilebilecek olan obvara pişirimi ile elde edilen serimikler, günlük kullanım amaçlı düşünülmemelidir.
 |
| Toygan Eren obvara pişirimi yaparken. |
 |
| Toygan Eren ve Metin Ertürk obvara pişirimi yaparken. |
 |
| M.Berrin Kayman'a ait obvara pişirimi heykel. |
Faydalı olabilecek bir video için tıklayınız. Diğer bir video.
Yazı ve fotoğraflar Fatih Karagül'e aittir. İzinsiz kullanılamaz.
