SERAMİK ARŞİVİM: Kuş Başlı Çanakkale Testi

28 Eylül 2016 Çarşamba

Kuş Başlı Çanakkale Testi

Kadıköy'de dolaşırken, Balıkçılar çarşısından ileride bir pasajın altında yer alan Özyurt Antik vitrininde gördüğüm, geleneksel Çanakkale üretimi ve kuş başlı diye adlandırılan örnek dikkatimi çekti. Rica ederek fotoğraflamak istediğimi söylediğimde yardımcı oldular. Yeşil ile sarı arasında bir tonda şeffaf sırla sırlanmış bu örnekte ilginç bir rölyef yer almakta. Daha önce hiç karşılaşmadığım türde bir hayvan betimlemesi yer alıyor. Yakaladığı bir yılanı ağzında taşıyan bir yırtıcı kuş (satıcının iddiası yılan olduğu yönünde) uçarken betimlenmiş. Çok sağlam ve hatasız durumdaki bu örnek 08 Eylül 2016 itibarı ile 1500 TL. etiket fiyatıyla satılmakta. Satın almış olmayı dilerdim.

Hayyam der ki:

Şu senin benim dediğimiz toprak neyimizdir
Birkaç günlük cennetimiz cehennemizdir
Bugün su içtiğin şu testi toprak olunca
Mezarına atılır belki bir gün, kim bilir.
---
Bir testici gördüm, çamur içindeydi:
Ayağı çarkında, elinde bir testi;
Testinin başında bir yoksulun ayağı
Kulpunda bir padişahın kellesi.
---
Şu testi de benim gibi biriydi;
O da bir güzele vurgun, dertliydi.
Kim bilir, belki boynundaki kulp da
Bir sevgilinin bembeyaz eliydi.
---
Hadi gel de testiye bak sen, aşıktı o da ben gibi
Bir güzelin saçına bağ bağ da kimbilir belki
Ya şu boynundaki bak nasıl dolanmış boynuna kulp
Bir çağda istekle o yar gerdanına sarılan eldi.
---
Bir testi aldım çarşıdan ucuza;
Gizli gizli neler anlattı bana;
Bir şahdım, dedi; altın kupam vardı;
Şimdi neyim? Testi oldum şaraba.
---
Kaderin elinde boynum kıldan ince:
Tüysüz kuşa dönerim ecel gelince,
Yine de toprağımdan testi yapın siz:
Dirilirim içine şarap dökünce.
---
Kalk gel! Hatırımız için gel.
Dileğimizce bir zorumuzu hallet.
Bir testi şarap getir. Ki, vücudumuzun toprağından
Testi yapılmadan önce Kana kana testiden içelim.

Hermes Trismegistus der ki:

"Haydi dinleyin çamurdan insanlar! Bir an düşün,nasıl oluştuğunu ana rahminde. Aklına getir o usta işçiliği ve ara o sanatçıyı, böyle güzel bir görüntüye şekil veren. Kim çizdi göz yuvalarını? Kim açtı burun deliklerini, kulaklarını ve ağzını? Kim uzattı sinirlerini ve sıkıca bağladı? Kim yaptı kemiklerini ve etini deriyle örttü? Kim ayırdı parmaklarını ve düzleştirdi tabanlarını? Kim hazırladı kalbini ve boşluklar bıraktı ciğerlerinde? Kim görünür kıldı güzelliğini ve sakladı bağırsaklarını içeride? Kaç çeşit beceri kullanıldı ve kaç tane sanat eseri yaratıldı oluşturmak için bir insanı? ..."

Çömlekçilerin küçük tanrıları der ki:

Şarkım için bana para verecekseniz, ey çömlekçiler!
Öyleyse gel Athena ve elini fırının üstünde tut.
Kotyloi ve bütün kanastralar hoş bir siyaha çalsın.
Çok iyi pişsinler ve istenen parayı getirsin.
Pek çoğu pazarlarda ve bir o kadarı da yollarda satsın.
Onlar iyi para etsin ve şarkım kulağa hoş gelsin.
Ama siz (çömlekçiler ) utanmaz ve üçkağıtçıya dönüşürseniz
İşte o zaman fırınların kötü güçlerini bir araya getiririm.
Hem Syntribos’u (Vurucu) ve Smaragos’u (Ezici),
Üstelik Asbestos’u (Doyumsuz) ve Sabaktes’i (Tuz buz edici)
Ve bu zanaat için çok sorun çıkaran,
Dolu fırının tünel ve odalarında öfkeyle yürüyen Omodamos’u (Pişmemişin kaşifi).
Çömlekçiler feryat figan ederken
Bütün fırın karmakarışık olsun.
Bir atın geviş getirmesi gibi fırın da bütün çömlekleri çiğnesin
Ve içindeki bütün çömlekleri tuz buz etsin.
Sen de gel güneşin kızı, pek çok büyünün Circe’si,
Acımasız büyüler yap,
Onlara ve onların el emeği işlerine kötülük yap.
Cherion’un onca Centaur’larına öncülük etmesine izin ver.
Ki bunların her ikisi de Herakles’in elinden kurtulup kaybolmuşlardı.
(Gelsinler ) çömleklere sertçe vursunlar, fırın çöksün.
Bunu gören çömlekçiler ağlasın.
Ama ben onların bahtsız zanaatlarının görüntüsüyle coşacağım.

Ve kim ki fırın gözetleme deliğinden bakmak için eğilirse
Tüm yüzü kavrulsun.
Ve böylece herkes adaletli davranmayı öğrensin.

Homer's Epigrams, Fragment 14[1] (Greek epic, 8th or 7th century BC)

Çeviri: Çeşminaz Bowen

Not: Bu metinde küçük tanrılar (Daemones: Lessser god) grubu altında yer alan Syntribos, Smaragos, Asbetos, Sabaktes, Omodamos konu edilmiştir.

SERAMİK ARŞİVİM

KONULAR

28 Eylül 2016 Çarşamba

Kuş Başlı Çanakkale Testi

Research Gate

Google Scholar